En l’anyo 1999 a UE viedó importar carne con hormonas d’EEUU. A respuesta d’o país norteamericán estió puyar os arancels de quantos productos agricolas y ganaders europeus, entre ells o queso Roquefort, producto a o que s’imposó un gravamen d’o cient por ciento sobre as suyas importacions.
De vez, se feba a devantadera en Millau, localidat situada en o Macizo Central francés an a prencipal fuent d’ingresos d’un amplio sector d’os ganaders ye a producción d’iste tipo de queso, un establimiento d’a conoixida cadena de restauración estadounidense McDonald’s. Os afectaus no tardoron guaire en unir conceptos y o 12 d’agosto d’ixe anyo, 300 ganaders se dioron cita en o McDonald’s de Millau y estioron desmontando-lo pieza por pieza. O desmantelamiento d’o establimiento hese quedau en simple anecdota de no estar porque diez d’os ganaders que participoron en a “deconstrucción” d’o mesmo estioron condenaus a tres meses de garchola, de traza que a noticia s’extendió por toda Francia y gran parte de l’extranchero. Asinas estió como os consumidors franceses s’enteroron d’os arancels imposaus a o queso Roquefort en EEUU y decidioron emparar a os suyos paisanos productors, aumentando o consumo de Roquefort en Francia y acudindo a os eventos d’emparo a os encausaus, plegando a chuntar dica 47.000 personas en un acto en Millau (mas d’o doble d’a población d’a localidat).
Pero no fa falta conoixer a historia d’o caso McDonald’s de Millau ta saber que os agricultors y ganaders franceses siempre han sabiu esfender millor os suyos intréses que os espanyols, encara que totz se troban baixo as normas d’a mesma politica agraria comuna, y ye pro solament con cruciar os Pireneus ta parar-ie cuenta. Mientres que pasando o Portalet qualsiquier atardexer de verano te trobas a os ganaders muyindo a man as suyas uellas y vendendo os suyas quesos en a mesma grancha, en o costau de Formigal queda solament un productor de queso en Sallent de Galligo, pero iste ha de vender os suyos quesos en o supermercau d’o lugar. En a vertient sud pirenenca, qualsiquier producto ha de comprar-se siempre en un establimiento destinau a ixo, por desgracia no ye tant facil vender en a mesma grancha.
Istes días se son producindo enrestidas a camions cargaus d’alimentos en Francia. A semana pasada tocó a un camión aragonés cargau de carne de cerdo y a unatro murciano que heba estau cargau en Barcelona. Ista nueit, baixo a consigna “minche francés” agricultors d’os sindicatos JA y a FDSA han tornau a asaltar un camión que transportaba 25 toneladas de carne, manimenos, os meyos de comunicación espanyols tasament se fan eco d’a noticia, como tampoco no se diz brenca d’as movilizacions por parte d’o sector lacteo.
Qué ye pasando en Francia?
A verdat ye que brenca diferent d’o que ye pasando en Espanya. O catedratico Eduardo Moyano, afirma que un d’os problemas que afectan a os ganaders europeus ye l’efecto d’o veto de Rusia a bells productos alimentarios procedents d’a UE, EEUU, Chapón y Canadá como represalia por as sanciones que se le imposoron en intervenir en o conflicto ucrainián. Como conseqüencia de dito veto, “muitos productors se veyen obligaus a acudir a os propios mercaus europeus con agresivas estratechias de pres, chenerando una feroz competencia con os suyos conciudadans agricolas d’a UE”, asegura Moyano en un articlo en O Diario de Cádiz. Amás, a globalización d’os mercaus ha desequilibrau a cadena alimentaria, fendo que os productors sían marionetas d’as grans interpresas y padeixcan as estratechias de pres d’as mesmas. A tot isto cal sumar-le, seguntes Moyano, un escenario preelectoral an o voto rural tiene muito peso y que explicaría porqué os politicos franceses s’amuestran comprensivos con as protestas.
Por qué en Espanya no pasa?
A pregunta, alavez, no ye qué ye pasando en Francia sino, mas bien, por qué en Espanya no pasa?, en un contexto global igual que o francés, os agricultors y ganaders espanyols son muito pior que no los suyos colegas galos. A traviés d’un comunicau publicau o pasau 25 de chulio por a Unión de Chicotz Agricultors y Ganaders (UPA), productors de leit protestaban porque a crisi de pres d’a ganadería en Francia derivó o día 24 de chulio en un alcuerdo auspiciau por o Ministerio d’Agricultura francés por o qual a industria y a distribución puyarán dica 4 centimos d’euro a leit a os ganaders [franceses] dica aconseguir un pre en orichen de 0,34 euros/litro, “a anyos luz” d’o pre meyo que istas mesmas interpresas de capital francés imposan en Espanya: sobre os 0,22 euros/litro. Lorenzo Ramos, secretario cheneral d’UPA, sinyalaba que “ye una vergüenya a doble moral y o chovinismo d’istas interpresas que actúan d’una forma en Francia y d’unatra muit diferent en Espanya. Amás tienen a poca decencia de tirar camiones con a nuestra carne“.
D’atra man, tot y que as eslecions chenerals se troban muito mas cercanas en o tiempo aquí que en Francia y d’a importancia que tiene, mas que mas, en bellas comunidatz, o voto rural, garra lider de garra partiu politico s’ha solidarizau publicament con o sector, ni pareixe que lo vaigan a fer. Será que os agricultors y ganaders d’iste costau d’o Pireneu son muit pacificos y os politicos no los toman en serio?